Bouwgroepen en zelfbouwwijken

In de Volkskrant verscheen onlangs een artikel over zelfbouwwijken in Almere. De website van de gemeente Almere vertelt dat het idee van de zelfbouwwijk gebaseerd is op de Duitse Baugemeinschaften. Onderstaand volgt een korte toelichting op deze Duitse vorm van zelfbouw, afsluitend met een ingekorte weergave van het artikel uit de Volkskrant.

In Duitsland verankeren Baugemeinschaften zich steeds sterker in de stadsontwikkeling. Mensen bouwen op een ontspannen en kleinschalige manier samen meer dan individueel mogelijk is, zonder daarbij afhankelijk van elkaar te zijn.

In steden als Tübingen, Stuttgart, Freiburg, Berlijn en Hamburg is een bouwgroep lang niet meer uitzonderlijk. In Hamburg reserveert de stad een belangrijk deel van de beschikbare grond voor bouwgroepen, zodat mensen in gezamenlijkheid appartementengebouwen kunnen realiseren, en het ook voor lagere inkomensgroepen mogelijk is deel te nemen.

In de stad Tübingen is veel aandacht besteed aan het mengen van het wonen, werken en levendigheid op straat. Op een braakliggend militair terrein zijn in vijftien jaar tijd twee grote wijken - Loretto Viertel en Französisches Viertel - door bouwgroepen gebouwd.

Dit zogenaamde ‘Tübingen-model’ (een model dat zich kenmerkt door variatie, kleinschaligheid en dichtheid) heeft als inspiratie gediend voor de ontwikkeling van Homeruskwartier Centrum in Almere.

Zelfbouw
Het zelf ontwerpen van een huis raakt in de mode. Zeker in West Almere, waar wethouder Adri Duivesteijn die aanpak propageert.

 

Men ziet een oneindig stuk polder met huizen in hele en halve staat van afwerking: nieuwbouwland. De huizen staan niet opgesteld in militaire slagorde; ze staan zoals de bewoners het graag willen. Je ziet kleuren en vormen die je nergens anders tegenkomt: stalen muren, witte Duitse baksteen, een huis gemaakt van damwand of van afvalplastic.

De wethouder wil al jaren dat Nederland anders gaat bouwen: “Het moest maar eens afgelopen zijn met de planmatigheid met de Vinex-eenvormigheid, met de Hollandse gewoonte alles 'dicht te regelen'. Daar krijg je alleen maar een landschap in slagorde van, en veel te dure huizen bovendien. Waarom zouden stedebouwkundigen, politici, ambtenaren en projectontwikkelaars bepalen hoe de Nederlander moet wonen? Het is pervers dat de overheid alles regelt, tot aan de kleur van de stoeptegels toe.”


De stad Almere verkoopt op grote schaal stukjes grond aan bewoners, en die mogen er een huis bouwen zoals ze het zelf willen. Zo min mogelijk regels. 
 
Ook de Amsterdamse (GroenLinks-) wethouder Maarten van Poelgeest wil duizend stukjes grond verkopen; De tweede fase van IJburg zou bijna geheel op die manier tot stand moeten komen.
 

Ondanks alle bijval die Duivesteijn tegenwoordig krijgt, blijft het een lastig streven om mensen zelf hun eigen stad te laten bouwen:“Wat weerbarstig is, is de overheid. Ook die van onszelf, in Almere. Alles is gericht op controle. Regeltjes zijn heilig, dat is er ingestampt in Nederland, en zo werken onze ambtenaren dus ook. We gaan onze eigen ambtenaren nu een masterclass geven, om ze vertrouwen te geven in het nieuwe model. Als het moet, overtreden we de wet. We willen van Almere een vrijstaat maken.”


Dit is een verkorte weergave van het artikel ‘Leve de verrommeling’ in de Volkskrant van 10/12/11.
Het volledige artikel is hier te lezen: Leve de verrommeling